Η ατοπική δερματίτιδα (ή ατοπικό έκζεμα) είναι μία χρόνια και υποτροπιάζουσα φλεγμονώδης δερματοπάθεια που συχνά συσχετίζεται με άλλες αλλεργικές ασθένειες, όπως το αλλεργικό βρογχικό άσθμα και την αλλεργική ρινίτιδα.
- Η ατοπική δερματίτιδα είναι μία από τις πιο κοινές δερματικές παθήσεις της βρεφικής και παιδικής ηλικίας, αν και σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να επιμένει και στην ενήλικη ζωή.
- Η συντριπτική πλειονότητα των ασθενών που εκδηλώνουν ατοπική δερματίτιδα, είναι παιδιά της προσχολικής ηλικίας και το 75-95% αυτών παρουσιάζουν σημαντική βελτίωση της κατάστασής τους πριν την ενηλικίωσή τους.
Ατοπικό δέρμα
Το ατοπικό δέρμα χαρακτηρίζεται από έντονη ξηρότητα. Το δέρμα αδυνατεί να συγκρατήσει τα φυσιολογικά επίπεδα της υγρασίας του και δεν παράγει αρκετά λιπίδια, που το προστατεύουν απέναντι στις εξωτερικές επιθέσεις.Η έλλειψη υγρασίας έχει ως αποτέλεσμα οι δεσμοί μεταξύ των κυττάρων να αποδυναμώνονται και το δέρμα να αφυδατώνεται και να απολεπίζεται, προκαλώντας αίσθημα κνησμού. Ο κνησμός με τη σειρά του προκαλεί τοπική φλεγμονή, με εμφάνιση οιδήματος και ερυθρότητας. Την ίδια στιγμή, η έλλειψη της φυσικής προστασίας ανοίγει τον δρόμο στην εισχώρηση αλλεργιογόνων παραγόντων, που εντείνουν ακόμα περισσότερο την αντίδραση του δέρματος και προκαλούν έναν φαύλο κύκλο. Το ατοπικό δέρμα εμφανίζει προδιάθεση για βακτηριακές, μυκητιασικές και ιογενείς λοιμώξεις.
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΡΟΔΙΑΘΕΣΗΣ
Κληρονομικότητα: Η ατοπία έχει κατά μεγάλο ποσοστό γενετική προδιάθεση. Έχει υπολογιστεί ότι πάνω από το 70% των παιδιών με ατοπική δερματιτίδα, έχει οικογενειακό ιστορικό ατοπίας (ατοπικό έκζεμα, άσθμα, αλλεργική ρινίτιδα, αλλεργική επιπεφυκίτιδα, εκζεματοειδή δερματίτιδα).
Αλλεργιογόνα περιβάλλοντος: Η πρωτεΐνη που διασφαλίζει τη συνοχή μεταξύ των δερματικών κυττάρων (η λεγόμενη «φιλαγκρίνη»), είναι ανεπαρκής και έτσι το δέρμα καθίσταται απροστάτευτο και ευάλωτο απέναντι στις αλλεργιογόνες ουσίες. Ερεθιστικοί παράγοντες του περιβάλλοντος, όπως η γύρη, η σκόνη αλλά και ορισμένα καλλυντικά περιποίησης που στο κανονικό δέρμα είναι ανεκτά, στα ατοπικό δέρμα εισχωρούν εύκολα και προκαλούν την αντίδρασή του.
Αλλεργιογόνα τρόφιμα: Έχει διαπιστωθεί ότι περίπου το 35% των παιδιών με μέτρια έως σοβαρή ατοπική δερματίτιδα, παρουσιάζουν τροφικές αλλεργίες. Ωστόσο, στο 90% των περιπτώσεων οι αλλεργίες αυτές σχετίζονται με περιορισμένο αριθμό τροφίμων. Για τα βρέφη, ενοχοποιούνται το αγελαδινό γάλα, τα αυγά, το σιτάρι και τα φασόλια σόγιας. Επομένως, οι θηλάζουσες μητέρες θα πρέπει να αποφεύγουν τα τρόφιμα αυτά, αν τα βρέφη τους έχουν διαγνωστεί με τροφική αλλεργία. Για τα παιδιά, ύποπτα για αλλεργίες θεωρούνται το αγελαδινό γάλα, τα αυγά, τα φιστίκια, τα ψάρια, τα οστρακοειδή, το σουσάμι και τα ακτινίδια, ενώ για τους εφήβους τα φιστίκια, τα ψάρια, τα οστρακοειδή, το σουσάμι και τα τρόφιμα που σχετίζονται με τη γύρη.
Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΜΙΚΡΟΒΙΩΜΑΤΟΣ
Το μικροβίωμα αποτελεί τη φυσική ασπίδα του δέρματος. Πρόκειται για ένα δίκτυο «καλών» βακτηρίων και μικροβίων που υπάρχει πάνω στο δέρμα και το προστατεύει από εξωτερικές επιθέσεις. Για να γίνει πιο κατανοητό, ο προστατευτικός ρόλος του είναι ανάλογος με αυτόν του μικροβιώματος του εντέρου (τη λεγόμενη «βακτηριακή χλωρίδα»). Τα αβλαβή αυτά μικρόβια, που έχουν προστατευτική και αντιφλεγμονώδη δράση, αφυπνίζουν τις φυσικές άμυνες του δέρματος όταν δέχεται επίθεση από άλλους «κακούς» παθογόνους μικροοργανισμούς. Τους καταπολεμούν και δεν τους αφήνουν να εισχωρήσουν και να προκαλέσουν φλεγμονές.
Στην περίπτωση της ατοπικής δερματίτιδας όμως, η ισορροπία του μικροβιώματος είναι διαταραγμένη, όπως έχει διαπιστωθεί σε ειδική χαρτογράφηση του δέρματος. Στις περιοχές όπου παρουσιάζονται φλεγμονή και κνησμός, το μικροβίωμα διαφέρει σε σχέση με άλλες υγιείς περιοχές δέρματος, ακόμα και στον ίδιο άνθρωπο.
Η διαταραγμένη ισορροπία του μικροβιώματος έχει ως αποτέλεσμα την αποδυνάμωση του προστατευτικού φραγμού του δέρματος και κατά συνέπεια την εισχώρηση παθογόνων μικροοργανισμών και την πρόκληση φλεγμονών. Ένας από τους βασικούς στόχους λοιπόν της αγωγής για την αντιμετώπιση της ατοπικής δερματίτιδας είναι και η επαναφορά της ισορροπίας του μικροβιώματος, που αποτελεί τον φυσικό σύμμαχο του δέρματος.
Πότε και πώς εκδηλώνεται
Το δέρμα χαρακτηρίζεται από έντονη ξηροδερμία, οίδημα και εμφανίζει βλατίδες που περιβάλλονται από ερύθημα με φυσαλίδες, εκδορές και υγρό. Ανάλογα με την ηλικία που θα εκδηλωθεί, η ατοπική δερματίτιδα διακρίνεται σε:- Βρεφικό έκζεμα ή ατοπική δερματίτιδα βρεφών (2 μηνών-2 χρονών)
Το 50% των κρουσμάτων ατοπικής δερματίτιδας καταγράφεται μέσα στο πρώτο έτος ζωής, αλλά συνήθως όχι πριν από τον δεύτερο μήνα. Το έκζεμα εμφανίζεται αρχικά ως ερύθημα και ξεφλούδισμα στα μάγουλα, όμως είναι πιθανό να επεκταθεί στο μέτωπο, το τριχωτό της κεφαλής, την περιστοματική περιοχή, τον λαιμό και τα άκρα. Οι περιοχές στις οποίες εντοπίζεται το πρόβλημα, σχετίζονται είτε με την ικανότητα του βρέφους να τις ξύσει, είτε με τις δραστηριότητές του στην ηλικία αυτή, όπως το μπουσούλημα, που έχουν ως αποτέλεσμα την έντονη και επαναλαμβανόμενη τριβή σε συγκεκριμένα σημεία.
Στην ηλικία αυτή, επιδείνωση της ατοπικής δερματίτιδας παρατηρείται μετά από εμβολιασμούς και ιικές λοιμώξεις. Σχετική ύφεση υπάρχει το καλοκαίρι, ενώ αντιθέτως έξαρση τον χειμώνα. Το βρεφικό έκζεμα συνήθως υποχωρεί μέχρι το τέλος του δεύτερου έτους ζωής του παιδιού.
- Ατοπική δερματίτιδα παιδιών (2 ετών-12 ετών)
Στην ηλικία αυτή, η ατοπική δερματίτιδα εντοπίζεται κυρίως στην περιοχή του λαιμού, και στα χέρια και τα πόδια, ιδιαίτερα στους καρπούς, τους αστραγάλους, πίσω από τα γόνατα και μπροστά από τους αγκώνες. Τα παιδιά που υποφέρουν από χρόνια ατοπική δερματίτιδα, ταλαιπωρούνται από παροξυσμούς κνησμού, που μπορεί να διαταράξουν τον ύπνο, τις σχολικές επιδόσεις και τις κοινωνικές συναναστροφές τους, προκαλώντας τους άγχος και αυξημένα προβλήματα συμπεριφοράς.
Έχει υπολογιστεί ωστόσο ότι περίπου το 60% των παιδιών παρουσιάζουν υποχώρηση της ατοπικής δερματίτιδας μέχρι την ηλικία των 5 ετών, ενώ το ποσοστό αυτό αγγίζει το 90% μέχρι την έναρξη της εφηβικής ηλικίας. Η ασθένεια συνεχίζει να επιμένει και στην εφηβική ηλικία στα παιδιά που παρουσιάζουν τις πιο σοβαρές μορφές της νόσου.
- Ατοπική δερματίτιδα εφήβων/ενηλίκων (12 ετών και άνω)
Από την εφηβική ηλικία και μετά, οι βλάβες περιορίζονται συνήθως στα άκρα (παλάμες-πέλματα), καθώς επίσης μπροστά από τους αγκώνες και πίσω από τα γόνατα, ενώ μπορεί να εντοπίζονται και στα πάνω βλέφαρα και τα χείλια. Οι περισσότεροι έφηβοι και ενήλικες με ατοπική δερματίτιδα έχουν ιστορικό της ασθένειας από την παιδική τους ηλικία. Μόνο στο 6-14% των περιπτώσεων, η ατοπική δερματίτιδα ξεκινάει μετά την ηλικία των 18 ετών.
Στους μεγαλύτερης ηλικίας ασθενείς, η ατοπική δερματίτιδα εκδηλώνεται με εντοπισμένες ερυθηματώδεις βλατίδες ή λειχηνοποιημένες πλάκες. Οι βλάβες είναι πιθανό να προκαλέσουν υπερμελάγχρωση ή υπομελάγχρωση του δέρματος.
Πως αντιμετωπίζεται η ατοπική δερματίτιδα
Η αντιμετώπιση της ατοπικής δερματίτιδας είναι πολύπλοκο θέμα. Θεμελιώδης στόχος, ωστόσο, είναι η καλή ενυδάτωση του δέρματος.Ο δερματολόγος επισημαίνει παρακάτω όλα αυτά που θα πρέπει να προσέχουν οι γονείς για να ανακουφίσουν τα μωρά τους από την εκδήλωση των συμπτωμάτων:
- Να αποφεύγεται το συχνό μπάνιο, ειδικά αν δεν υπάρχει κατάλληλο σαπούνι, ειδικό για ατοπικά δέρματα, το οποίο θα συστήσει δερματολόγος. Το νερό στο μπάνιο πρέπει να είναι χλιαρό, όχι ζεστό. Άλλωστε, τα άτομα με το συγκεκριμένο νόσημα δεν αντέχουν το πολύ ζεστό νερό.
- Μετά το μπάνιο η επιδερμίδα του μωρού θα πρέπει να ενυδατώνεται καλά, με ειδικό γαλάκτωμα, και χωρίς να έχει σκουπιστεί καλά το δέρμα, για να διατηρείται ακόμα περισσότερο η υγρασία.
- Οι γονείς θα πρέπει να εντοπίσουν τυχόν αλλεργιογόνες τροφές (αυτές συνήθως είναι τα αυγά, το γάλα, τα δημητριακά, τα ψάρια, οι σοκολάτες, οι φράουλες, οι ντομάτες, η σόγια και οι ξηροί καρποί). Ακόμα, οι τροφές θα πρέπει να σκουπίζονται καλά γύρω από το στόμα για να αποφεύγεται η παρατεταμένη επαφή του δέρματος με αυτές.
- Τα ρούχα του παιδιού θα πρέπει να είναι μόνο από 100% βαμβάκι.
- Κατά το πλύσιμο των ρούχων θα πρέπει να χρησιμοποιούνται αντιαλλεργικά απορρυπαντικά. Τα δε σεντόνια και οι πετσέτες θα πρέπει να πλένονται κάθε εβδομάδα στους 60 βαθμούς.
- Το μωρό δεν θα πρέπει να έρχεται σε επαφή με χημικές ουσίες, π.χ. αρώματα, makeup, διάφορα προϊόντα για τα μαλλιά, όπως λακ.
- Επίσης, δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να έρχεται σε επαφή με άτομα που έχουν δερματικά προβλήματα, όπως έρπη, καθώς το μωρό μπορεί να πάθει σοβαρή δερματοπάθεια, επικίνδυνη ακόμα και για τη ζωή του.
- Προσοχή χρειάζεται στις πισίνες, καθώς το χλώριο μπορεί να ερεθίσει και να ξηράνει το δέρμα ακόμα περισσότερο.
- Ο γονιός θα πρέπει να περιφρουρεί τη φαγούρα του μωρού, για να μην επιδεινωθεί η κατάσταση. Να του κόβει, λοιπόν, καλά τα νύχια και, αν πρόκειται για μεγαλύτερο παιδί, να του επισημαίνει να μην ξύνεται.
- Στη ξηρότητα του δέρματος συμβάλουν και οι πολύ κακές ποιοτικά μορφές θέρμανσης, π.χ. κλιματισμός και τζάκι, που ρίχνουν την υγρασία στον χώρο. Είναι και αυτός ένας λόγος για επιδείνωση των συμπτωμάτων. Συνιστάται στους γονείς να προμηθευτούν ένα υγρόμετρο για να παρακολουθούν την υγρασία στον χώρο και να την διατηρούν στο 50%. Αν υπάρχει κλιματισμός ένας υγραντήρας θα βοηθήσει.
- Το παιδί με ατοπική δερματίτιδα δεν χρειάζεται να σκεπάζεται με πολλά κλινοσκεπάσματα.
- Καλό είναι να απομακρυνθούν από το δωμάτιό του τα χαλιά και οι μοκέτες, ή -αν αυτό δεν είναι εφικτό- να καθαρίζονται καθημερινά με ηλεκτρική σκούπα.
- Ο χώρος στον οποίον κινείται το παιδί θα πρέπει να αερίζεται συχνά, να μην έχει καπνούς από τσιγάρο, έντονες μυρωδιές από λουλούδια, ενώ προσοχή χρειάζεται και στα οικιακά ζώα, ειδικά αν έχουν έντονο τρίχωμα.
- Τέλος, το άγχος είναι ένας ακόμα παράγοντας που επιβαρύνει την ατοπική δερματίτιδα.
Φωτοθεραπεία για ατοπική δερματίτιδα
Η φωτοθεραπεία αποτελεί την πλέον σύγχρονη, ασφαλή και αποτελεσματική θεραπεία για την ατοπική δερματίτιδα. Είναι μία απολύτως φυσική θεραπεία, κατάλληλη για όλες τις ηλικίες και όλους τους τύπους δέρματος, χωρίς κανέναν περιορισμό. Οι προσβληθείσες περιοχές του δέρματος εκτίθενται στο ευεργετικό φως έγχρωμων ειδικών LED, που εκπέμπουν ασφαλή φωτεινή ενέργεια, χωρίς να το εκθέτουν στη βλαβερή δράση της υπεριώδους ακτινοβολίας (UV).
ΤΑ ΑΣΥΓΚΡΙΤΑ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΦΩΤΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ
Η Φωτοθεραπεία αποτελεί μία κλινικά αποδεδειγμένη «UV-free» θεραπεία που:
- Καταπραΰνει την φλεγμονώδη εκδήλωση του εκζέματος
- Αποκαθιστά την ισορροπία του μικροβιώματος του δέρματος
- Επιταχύνει την επούλωση του δέρματος
- Προλαμβάνει την βακτηριακή επιμόλυνση της περιοχής
- Ανακουφίζει το αίσθημα κνησμού
- Μειώνει την ανάγκη χρήσης τοπικών στεροειδών
Το κόκκινο φως (633nm) και το σχεδόν υπέρυθρο φως (830nm):
Έχουν θετική επίδραση στο ανοσοποιητικό σύστημα, που συχνά είναι πιο εξασθενημένο στα άτομα με ατοπική δερματίτιδα. Η έκθεση του προσβεβλημένου δέρματος σε αυτά τα ευεργετικά μήκη κύματος φωτός έχει την ιδιότητα να εξουδετερώνει την υπερβολική ανοσοποιητική αντίδραση που ευθύνεται για τη φλεγμονή.
- Το κόκκινο φως βελτιώνει την μικρο-κυκλοφορία στην περιοχή, ενισχύει τη φυσική ενυδάτωση του δέρματος και την ίδια στιγμή δρα αναζωογονητικά χαρίζοντας στο δέρμα φωτεινότητα και απαλή υφή.
- Το σχεδόν υπέρυθρο φως έχει αποτελεσματική αντιφλεγμονώδη δράση, μειώνει την ερυθρότητα και τον ερεθισμό του δέρματος, συμβάλλει στην επιδιόρθωση των αγγείων της περιοχής και ανακουφίζει από τον πόνο και την ενόχληση που προκαλούν οι βλάβες της ατοπικής δερματίτιδας.
Απόλυτα φυσική θεραπεία, χωρίς παρενέργειες
- Η χρήση της UV-free φωτοθεραπείας για την αντιμετώπιση της ατοπικής δερματίτιδας αποτελεί μία ανώδυνη και απολαυστική εμπειρία θεραπείας. Το δέρμα αντιλαμβάνεται την έκθεση στο φως σαν μία ζεστή αγκαλιά που το ανακουφίζει και το καταπραΰνει.
- Η UV-free φωτοθεραπεία δεν φέρει καμία απολύτως παρενέργεια για τα κύτταρα του δέρματος, καθώς δεν κάνει χρήση χημικών ουσιών και η φωτεινή της ενέργεια δεν εκπέμπει στα βλαβερά μήκη κύματος της υπεριώδους ακτινοβολίας (UV), καθιστώντας την ιδανική για άτομα με ευαίσθητη επιδερμίδα.
- Η αντιβακτηριδιακή δράση της θεραπεύει την ατοπική δερματίτιδα χωρίς να προκαλεί κανέναν ερεθισμό στο δέρμα. Μέσα σε μερικές βδομάδες, το δέρμα εμφανίζεται πιο ήρεμο και καθαρό. Το οίδημα και η φλεγμονή καταπολεμούνται και το αίσθημα κνησμού υποχωρεί.
- Η UV-free φωτοθεραπεία διεγείρει τους φυσικούς μηχανισμούς άμυνας του σώματος αλλά και του δέρματος, αποκαθιστώντας το μικροβίωμά του, καθώς δρα σε επίπεδο μορίων, κυττάρων και ιστών. Όταν εκτίθενται στο ευεργετικό φως των LED, τα κύτταρα ανανεώνονται έως και 200% ταχύτερα, αποκαθιστώντας από μέσα προς τα έξω την υγεία του δέρματος.
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
