Η εφηβική ακμή, γνωστή και ως acne vulgaris, είναι η συχνότερη δερματοπάθεια των εφήβων.
Το ποσοστό των εφήβων μεταξύ 14-18 ετών που θα παρουσιάσει ακμή είναι 85%.
Στα αγόρια συνήθως η ακμή εκδηλώνεται με βαρύτερη μορφή, όμως στα κορίτσια διαρκεί μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Η εμφάνιση της ακμής σηματοδοτεί και την έναρξη της εφηβείας: Στην παιδική ηλικία οι σμηγματογόνοι αδένες υπολειτουργούν, δηλαδή δεν παράγουν σμήγμα το οποίο είναι μια από τις βασικές προϋποθέσεις για την παρουσία της ακμής.
Αίτια για την εφηβική ακμή
Η αιτιολογία της ακμής είναι πολυσύνθετη. Συμβάλλουν κάποιοι παθοφυσιολογικοί παράγοντες οι οποίοι σε συνάρτηση με την γενετική προδιάθεση για την εμφάνιση της ακμής επιδρούν στη σοβαρότητα της νόσου.Οι κυριότεροι παράγοντες είναι:
- Διαταραχή της κερατινοποίησης η οποία οδηγεί σε απόφραξη του πόρου του σμηγματογόνου αδένα.
- Αυξημένη παραγωγή σμήγματος από τους σμηγματογόνους αδένες, λόγω της επίδρασης ορμονών (ανδρογόνων) και συσώρευση του σμήγματος μέσα στο τριχικό θυλάκιο εξαιτίας της διαταραχής της κερατινοποίησης και απόφραξης.
- Αύξηση του βακτηριδίου propionicbacteriun acnes στην τριχοσμηγματογόνο μονάδα. Τα τριγλυκερίδια μετατρέπονται σε ελεύθερα λιπαρά οξέα τα οποία προκαλούν φλεγμονή.
- Απελευθέρωση υδρολυτικών ενζύμων και στρατολόγηση φλεγμονωδών κυττάρων τα οποία αυξάνουν τη φλεγμονή.
Γενετική προδιάθεση: Η παθογένεση και η βαρύτητα της ακμής σχετίζεται με κληρονομικά γονίδια. Είναι σύνηθες να υπάρχει οικογενειακό ιστορικό της νόσου της ακμής. Σε ένα σημαντικό ποσοστό ασθενών, κοντά στο 50%, έχει διαπιστωθεί ότι ένας τουλάχιστον από τους γονείς του είχε εκδηλώσει ακμή.
Κλινική εικόνα εφηβικής ακμής
Η εφηβική ακμή αποτελεί χρόνιο εξάνθημα στο πρόσωπο και συχνά στον κορμό. Εμφανίζεται σε περιοχές όπου οι σμηγματογόνοι αδένες παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη δραστηριότητα:- Πρόσωπο
- Πλάτη
- Στήθος
- Ώμοι
Οι βλάβες διακρίνονται σε μη φλεγμονώδεις (ανοιχτοί και κλειστοί φαγέσωρες) και φλεγμονώδεις (βλατίδες, φλύκταινες, οζίδια και κύστες).
Σε ήπιες μορφές της ακμής εμφανίζονται οι φαγέσωρες, ενώ όσο πιο έντονη και βαριά είναι παρουσιάζονται και οι φλεγμονώδεις βλάβες.
Φαγέσωρες: μικρά μελανά η λευκά επάρματα μεγέθους κεφαλής καρφίτσας, που περιέχουν σμήγμα. Αποτελούν τις πρώτες βλάβες της ακμής.
Βλατίδες και φλύκταινες: μικρές φλεγμονώδεις βλάβες με πύον.
Οζίδια και κύστες: Επώδυνοι βαθείς σχηματισμοί, που υποχωρούν με πολύ αργούς ρυθμούς και συχνά διαπυούνται. Αυτές οι βλάβες συνήθως αφήνουν ουλές.
Στις έφηβες κοπέλες, αν εκτός της ακμής παρουσιάζονται και άλλα κλινικά συμπτώματα περίσσειας ανδρογόνων, όπως δασυτριχισμός, ανδρογενετικού τύπου αλωπεκία, αυξημένο σωματικό βάρος και διαταραχές στην έμμηνο ρύση, τότε απαιτείται περαιτέρω έλεγχος για σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών σε συνεργασία με ενδοκρινολόγο και γυναικολόγο.
Θεραπεία εφηβικής ακμής
Η θεραπευτική αγωγή είναι μακροχρόνια και εξατομικεύεται ανάλογα με τη βαρύτητα και τον τύπο της ακμής. Για να δοθεί το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα εξετάζονται όλοι οι παράμετροι: στρες, τυχόν φαρμακευτική αγωγή, ορμονολογικές διαταραχές και κληρονομικότητα επηρεάζουν τον βαθμό και την βαρύτητα της πάθησης. Ο δερματολόγος αφού συνυπολογίσει όλους τους επιβαρυντικούς παράγοντες προχωρά στο σχεδιασμό της θεραπείας.Το θεραπευτικό σχήμα περιλαμβάνει από γενικά μέτρα υγιεινής, με καθημερινό καθαρισμό και φροντίδα της επιδερμίδας, τοπική και συστηματική αγωγή, έως peelings και laser.
- Τοπική θεραπεία: Αντιβιοτικά με αντιμικροβιακή και αντιφλεγμονώδη δράση, αζελαϊκό, υπεροξείδιο του βενζολίου κ.α.
- Συστηματική αγωγή: Χορήγηση αντιβιοτικών, αντισυλληπτικών ή ισοτρετινοϊνης από το στόμα, σε συνδυασμό με τοπική αγωγή.
- Peelings: Τα χημικά peelings για την ακμή δεν προκαλούν φωτοευαισθησία, ούτε ερεθισμό στο δέρμα. Προτείνεται ένας αριθμός συνεδριών με εξειδικευμένο ιατρικό πρωτόκολλο για την καλύτερη αντιμετώπιση των βλαβών.
- Laser: SmoothBeam Candela Acne laser αποτελεί την ισχυρότερη λύση για τη θεραπεία της ακμής.
Η θεραπεία ακμής με λέιζερ είναι η πρώτη θεραπεία κατά της ακμής χωρίς φαρμακευτική αγωγή η οποία έχει την έγκριση του FDA.
Το SmoothBeam Candela Acne laser χρησιμοποιεί εξειδικευμένο ιατρικό πρωτόκολλο και διεισδύσει από τα επιφανειακά στρώματα του δέρματος στο βάθος όπου βρίσκονται οι σμηγματογόνοι αδένες. Με τη θερμότητα που εκλύει επιβραδύνει τη δραστηριότητα των αδένων, μειώνοντας στο ελάχιστο τη λιπαρότητα αλλά και την παραγωγή βακτηρίων. Το μέγεθος των αδένων συρρικνώνεται άμεσα και κατ’ επέκταση μειώνεται η έκκριση σμήγματος. Παράλληλα, εξουδετερώνονται τα βακτήρια, απολυμαίνοντας έτσι τους πόρους της επιδερμίδας. Ο συνδυασμός αυτών των δράσεων αναχαιτίζει την εμφάνιση υποτροπών, και επιφέρει σημαντική βελτίωση στις υπάρχουσες φλεγμονώδεις βλάβες.
- Φωτοδυναμική θεραπεία στην ακμή: Η διεξαγωγή της φωτοδυναμικής θεραπείας στο ιατρείο στηρίζεται στην εξωγενή εφαρμογή μιας χρωμοφόρου ουσίας στο πάσχον δέρμα με στόχο την αύξηση παραγωγής πορφυρινών στην επιδερμίδα και τους τριχοσμηγματογόνους αδένες, οι οποίες όταν εκτεθούν στο ορατό φως παράγουν ελεύθερες ρίζες που καταστρέφουν το P.acnes και άλλα βακτήρια.
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
