ΦΩΤΟΔΥΝΑΜΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΣΤΗΝ ΑΚΜΗ

Φωτοδυναμική Θεραπεία (PDT)

Η Ακμή αποτελεί μια από τις συχνότερες δερματικές νόσους που προσβάλλει κυρίως άτομα ηλικίας 15-35 ετών. Οι κυριότεροι παράγοντες  που εμπλέκονται στην παθογένεια της ακμής είναι:

• Η αυξημένη σμηγματόρροια
• Η υπερκερατινοποίηση του τριχοσμηγματογόνου θυλάκου
• Η παρουσία και ο πολλαπλασιασμός του προπιονικού βακτηριδίου (Propionibacterium acnes, P.acnes)
• Η φλεγμονή στον τριχοσμηγματογόνο θύλακο

Οι θεραπείες που εφαρμόζονται σήμερα στοχεύουν στην καταπολέμηση των προαναφερθέντων παθογενετικών μηχανισμών. Ωστόσο συχνά προκύπτουν περιορισμοί και αντενδείξεις από το ατομικό ιστορικό του κάθε ασθενούς. Επίσης λόγω του κινδύνου ανάπτυξης μικροβιακής αντοχής στα αντιβιοτικά και των ανεπιθύμητων ενεργειών που σχετίζονται με τις τοπικές και συστηματικές θεραπείες της ακμής, καθιερώθηκε η φωτοδυναμική θεραπεία στην καθημερινή κλινική πράξη.

• Πώς δρα η φωτοδυναμική θεραπεία στην ακμή;

  Ο τρόπος δράσης της φωτοδυναμικής θεραπείας είναι ο εξής:

  Είναι γνωστό ότι τα βακτήρια όπως το P. acnes παράγουν πορφυρίνες (protoporphyrin IX, PpIX) ως προϊόν του μεταβολισμού τους στο δέρμα. Αυτές οι πορφυρίνες δρουν ως φωτοευαισθητοποιές ουσίες που ενεργοποιούνται από το ορατό φως και επάγουν μια φωτοδυναμική αντίδραση που εξουδετερώνει τα βακτήρια.
  

• Πώς εφαρμόζεται η φωτοδυναμική θεραπεία στην κλινική πράξη;

  Η διεξαγωγή της φωτοδυναμικής θεραπείας στο ιατρείο στηρίζεται στην εξωγενή εφαρμογή μιας χρωμοφόρου ουσίας στο πάσχον δέρμα με στόχο την αύξηση παραγωγής πορφυρινών στην επιδερμίδα και τους τριχοσμηγματογόνους αδένες, οι οποίες όταν εκτεθούν στο ορατό φως παράγουν ελεύθερες ρίζες που καταστρέφουν το P.acnes και άλλα βακτήρια. Μάλιστα υπάρχει εκλεκτική συγκέντρωση του φωτοευαισθητοποιητή στις βλάβες της ακμής σε σχέση με το υγιές δέρμα. Στη φωτοδυναμική θεραπεία για την ακμή η φωτοευαισθητοποιός ουσία τοποθετείται τοπικά στο δέρμα και όχι συστηματικά, ώστε να αποφευχθεί η γενικευμένη φωτοτοξικότητα.
  

• Ποιες φωτοευαισθητοποιές ουσίες χρησιμοποιούνται;

  Οι κύριοι τοπικοί φωτοευαισθητοποιητές που χρησιμοποιούνται είναι το 5-αμινολεβουλινικό οξύ (ALA) σε συγκέντρωση 20% και ο εστέρας του, μεθυλαμινολεβουλινικό (MAL) σε συγκέντρωση 16%. Tο MAL μετατρέπεται σε ALA μετά την απορρόφησή του από το δέρμα. Το ALA είναι πρόδρομος ουσία στην αλυσίδα βιοσύνθεσης της αίμης και επάγει τη σύνθεση πορφυρινών, οι οποίες αυξάνουν την φωτοευαισθησία. Ο τοπικός φωτοευαισθητοποιητής διεισδύει σε βάθος 2-3 mm, οπότε φτάνει στον σμηγματογόνο θύλακο που βρίσκεται στα 1,3 mm.
  

• Ποιες πηγές φωτός χρησιμοποιούνται;

  Η απορρόφηση φωτός από τις πορφυρίνες γίνεται στο φάσμα των 300-650 nm. Το μπλε φως διεισδύει μέχρι τα 90-150 μm (στο επιφανειακό αγγειακό πλέγμα) και στοχεύει κυρίως στην καταστροφή του P.acnes, ενώ έχει και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες. To κόκκινο φως (550-700 nm) διεισδύει βαθύτερα στο δέρμα, περίπου στα 230-750 μm και θεωρείται ότι έχει μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα καθώς εκτός της αντιφλεγμονώδους δράσης του ενισχύει την αγγειοδιαστολή, την κυκλοφορία του αίματος και του οξυγόνου στους ιστούς.
  

•  Μηχανισμός δράσης

  • Αντιβακτηριδιακή δράση (σημαντική ελάττωση στον αριθμό του P.acnes)
  • Αντιφλεγμονώδης δράση
  • Δράση έναντι της σμηγματόρροιας (ελάττωση έκκρισης του σμήγματος, ελάττωση του μεγέθους των σμηγματογόνων αδένων)
  • Δράση κατά της υπερκερατινοποίησης του τριχοσμηγματογόνου θυλάκου (σημαντική επιδερμιδική εκφύλιση στο δέρμα και το επιθήλιο του θυλάκου, με αποτέλεσμα αποφολίδωση της επιδερμίδας)
  • Αύξηση της παραγωγής ινοβλαστών
  • Αύξηση της παραγωγής κολλαγόνου και ελαστίνης που εκκρίνεται από τους ινοβλάστες
  • Ενίσχυση αγγειοδιαστολής, κυκλοφορίας του αίματος και οξυγόνωσης των ιστών

• Κλινικά οφέλη φωτοδυναμικής θεραπείας

  Θεαματικά Αποτελέσματα σε δερματικά προβλήματα όπως:

  • Ενεργός Ακμή
  • Ουλές από παλιά Ακμή
  • Φωτογήρανση
  • Πανάδες και Δυσχρωμίες
  • Ρυτίδες και Λεπτές Γραμμές
  • Δερματική Ξηρότητα

• Πρωτόκολλο εφαρμογής φωτοδυναμικής θεραπείας

  Ο ιδανικός αριθμός συνεδριών της φωτοδυναμικής θεραπείας εξαρτάται από τη σοβαρότητα της ακμής και την ανταπόκριση στη θεραπεία. Συνήθως χρειάζεται να εφαρμοστούν 4-8 συνεδρίες ανά 2-4 εβδομάδες. Οι κατάλληλοι υποψήφιοι για PDT είναι οι ασθενείς με μέτρια έως σοβαρή ακμή με κυρίως φλεγμονώδεις βλάβες. Όλοι οι φωτότυποι δέρματος είναι κατάλληλοι υποψήφιοι για PDT, αλλά προτιμώνται οι φωτότυποι Ι-ΙΙΙ προς αποφυγή του κινδύνου μεταφλεγμονώδους υπερμελάγχρωσης.

  Η φωτοδυναμική θεραπεία εφαρμόζεται σε όλο το πρόσωπο, στην ράχη καθώς στην περιοχή του ντεκολτέ.
  

• Οδηγίες για την αποφυγή ανεπιθύμητων ενεργειών φωτοδυναμικής θεραπείας

  1. Εφαρμογή ειδικών γυαλιών προστασίας από τον ασθενή και τον γιατρό κατά τη διάρκεια της PDT.
  2. Οι ασθενείς θα πρέπει να προσέχουν να μην αγγίξουν τον τοπικό φωτοευαισθητοποιητή και κατόπιν τα μάτια τους.
  3. Οι ασθενείς θα πρέπει να αποφεύγουν την έντονη ηλιακή έκθεση έως και 48 ώρες μετά τη θεραπεία λόγω φωτοτοξικότητας.
  4. Η PDT δεν έχει μελετηθεί σε έγκυες γυναίκες και έτσι δεν ενδείκνυται κατά την εγκυμοσύνη.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ